Tıpta Yapay Zeka – Mümin Poyraz Coşar
Yapay zeka (AI), insanlar dahil hayvanlar tarafından görüntülenen doğal zekanın aksine makineler tarafından gösterilen zekadır. Yapay zeka ; tıp, otonom otomobiller, insan konuşmalarını algılayan yazılımlar, strateji oyunları (Satranç,Go vb.) başta olmak üzere bir çok alanda kullanılır. Bu yazıda ise tıp alanında yapay zeka kullanımını ele alacağız.
Tıpta yapay zeka, tıbbi verileri aramak ve sağlık sonuçlarını ve hasta deneyimlerini iyileştirmeye yardımcı olacak bilgileri ortaya çıkarmak için makine öğrenimi modellerinin kullanılmasıdır. 1 Tıpta yapay zeka, iki temel alt başlık altında incelenebilir : Sanal ve Fiziksel. 2
Sanal kısım, yapay zekanın tıpta kullanımının yazılımsal kısmıdır. Sanal kısmın uygulamaları ; Sağlık kayıt sistemleri, Moleküler Simülasyonlar, Literatür Madenciliği…3
Fiziksel kısım ise daha çok robotlarla ve protezlerle ilgilidir. Fiziksel kısmın uygulamaları ; Ameliyat Robotları, Akıllı Protezler, Bakım Robotları…
Tıpta Başlıca Yapay Zeka Uygulamaları
1. Dermatoloji
Dermatoloji, deri ile ilgilenen tıp alanıdır. 4 Dermatolojide görüntüleme sıklıkla kullanılmaktadır 5 ve bu görüntüleme teknikleri son yıllarda yapay zeka ile birleştirilip yapay zekanın dermatoloji alanında önemli bir yer tutmasını sağlamıştır. Dermatolojide temel olarak 3 tane görüntüleme çeşidi vardır. Bunlar ; Mikro görüntüler, makro görüntüler ve bağlamsal görüntülerdir.6 Bu teknikler kanser deri kanserinin teşhisinde kullanıldı. 7 8
2. Radyoloji
Radyoloji, hastalıkları teşhis etmek ve tedavi etmek için görüntüleme teknolojisini kullanan bir tıp dalıdır. Radyolojinin tanımından da anlaşılacağı üzere radyolojinin temelinde görüntüleme teknikleri vardır. Son yıllarda görüntüleme teknikleri yapay zeka ile birleştirilmiştir. Böylece radyolojide, yapay zeka uygulamaları önemli bir yere sahip olmuştur. Yapay zeka radyolojide bir çok hastalığı tespit ve teşhis etmek için kullanılmaktadır. 9
3. Psikiyatri
Psikiyatri, zihinsel bozuklukların teşhisi, önlenmesi ve tedavisine ayrılmış tıbbi uzmanlık alanıdır. 10 Psikiyatride yapay zeka, sohbet robotlarında, anksiyete ve depresyon çalışmalarında kullanılmaktadır. 11
Yazar: Mümin Poyraz Coşar
Kaynakça;
1 How is artificial intelligence used in medicine? , https://www.ibm.com/topics/artificial-intelligence-medicine , Erişim Tarihi: 06.07.2022
2 Hamlet P, Tremblay J. Artificial intelligence in medicine. Metabolism. 2017;69S:S36–40.
3 Çalışkan, S. Ayhan & Karaca, Ozan & Demir, Kadir. (2020). TIPTA YAPAY ZEKA VE YENİ NESİL HEKİM.
4 Random House Webster’s Unabridged Dictionary. Random House, Inc. 2001. Page 537. ISBN 0-375-72026-X.
5 Hibler, Brian P.; Qi, Qiaochu; Rossi, Anthony M. (March 2016). “Current state of imaging in dermatology” Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery. 35 (1): 2–8. doi:10.12788/j.sder.2016.001. ISSN 1085-5629. PMID 26963110.
6 Acquisition of images in dermatology , https://doctorhoogstra.com/en/wiki/acquisition-of-images-in-dermatology/ , Erişim Tarihi: 06.07.2022
7 Han, Seung Seog; Moon, Ik Jun; Lim, Woohyung; Suh, In Suck; Lee, Sam Yong; Na, Jung-Im; Kim, Seong Hwan; Chang, Sung Eun (2020-01-01). “Keratinocytic Skin Cancer Detection on the Face Using Region-Based Convolutional Neural Network”. JAMA Dermatology. 156 (1): 29. doi:10.1001/jamadermatol.2019.3807. ISSN 2168-6068. PMC 6902187. PMID 31799995.
8 Esteva, Andre; Kuprel, Brett; Novoa, Roberto A.; Ko, Justin; Swetter, Susan M.; Blau, Helen M.; Thrun, Sebastian (February 2017). “Dermatologist-level classification of skin cancer with deep neural networks”Nature. 542 (7639): 115–118. doi:10.1038/nature21056. ISSN 1476-4687
9 European Society of Radiology (ESR). What the radiologist should know about artificial intelligence – an ESR white paper. Insights Imaging 10, 44 (2019). https://doi.org/10.1186/s13244-019-0738-2
10 Backes KA, Borges NJ, Binder SB, Roman B (2013). “First-year medical student objective structured clinical exam performance and specialty choice”. International Journal of Medical Education. 4: 38–40. doi:10.5116/ijme.5103.b037.
11 Fulmer R, Joerin A, Gentile B, Lakerink L, Rauws M (December 2018). “Using Psychological Artificial Intelligence (Tess) to Relieve Symptoms of Depression and Anxiety: Randomized Controlled Trial” JMIR Mental Health. 5 (4): e64. doi:10.2196/mental.9782. PMC