Borde-Guth-Vilenkin Teoremi – Onur Kenan Aydoğdu
Borde – Guth – Vilenkinteoremi veya BGV teoremi, tarihi boyunca ortalama olarak genişleyen herhangi bir evrenin geçmişte sonsuz olamayacağını, ancak geçmiş bir uzay-zaman sınırına sahip olması gerektiğini çıkaran fiziksel kozmoloji.1 Teorem, evrenin belirli bir kütle içeriğini varsaymaz ve Einstein alan denklemleri tarafından tanımlanacak yerçekimi gerektirmez. Adını yazarlar Arvind Borde, Alan Guth ve Alexander Vilenkin’den almıştır.1 2 BGV teoremi, fizik dışında, özellikle dini ve felsefi tartışmalarda da popülerdir.1 3 4
Evrenin tarihi boyunca ortalama genişlemesinin geçerli olmadığı alternatif modeller, ortayaçıkan uzay-zaman, sonsuz şişme ve döngüsel modeller kavramları altında önerilmiştir. Vilenkinve Audrey Mithani, bu modellerin hiçbirinin teoremin çıkarımlarından kaçmadığınısavundular.5 2017’de Vilenkin, senaryodan kaçan herhangi bir uygulanabilir kozmolojik modelolmadığını düşündüğünü belirtti.6
Teorik kozmolog Sean M. Carroll, teoremin yalnızca klasik uzay-zaman için geçerli olduğunu ve eksiksiz bir uzay-zaman teorisinin dikkate alınmayabileceğini savunuyor. Teoremin ortak yazarlarından Alan Guth’un Vilenkin ile aynı fikirde olmadığını ve evrenin bir başlangıcı olmadığına inandığını ekledi.7 8 Vilenkin, BGV teoreminin sonuçlarından kaçınmak için Carroll ve Jennie Chen tarafından oluşturulan ve Guth tarafından desteklenen Carroll-Chen modelinin , zamanın okunun tersine çevrilmesine sahip olduğu için evrenin geçmişte bir başlangıcını göstermeye devam ettiğini savunuyor. 9
Çevirmen: Onur Kenan Aydoğdu
Kaynak: Borde–Guth–Vilenkin theorem, https://en.wikipedia.org/wiki/Borde%E2%80%93Guth%E2%80%93Vilenkin_theorem , Erişim Tarihi: 03.07.2021
Dipnotlar;
1 Perlov, Delia; Vilenkin, Alexander (7 August 2017). Cosmology for the Curious. Cham, Switzerland: Springer. p.330-31. ISBN 3319570404.
2 Borde, Arvind; Guth, Alan H.; Vilenkin, Alexander (15 April 2003). “Inflationary space-times are incomplete inpast directions”. Physical Review Letters. 90 (15): 151301. arXiv:gr-qc/0110012.Bibcode:2003PhRvL..90o1301B.doi:10.1103/PhysRevLett.90.151301.PMID 12732026.S2CID 46902994.
3 Copan, Paul; Craig, William Lane (2017-11-16). The Kalam Cosmological Argument, Volume 2: ScientificEvidence for the Beginning of the Universe. Bloomsbury Publishing USA. ISBN 9781501335891.
4 Nagasawa, Y. (2012-07-25). Scientific Approaches to the Philosophy of Religion. Springer. ISBN 9781137026019.
5 Mithani, Audrey; Vilenkin, Alexander (20 April 2012). “Did the universe have abeginning?”. arXiv:1204.4658 [hep-th].
6 Alexander Vilenkin, “The Beginning of the Universe” in The Kalam Cosmological Argument: Volume 2,Bloomsbury, 2017, pp 150 – 158
7 Carroll, Sean (2014-02-24). “Post-Debate Reflections”. Sean Carroll Blog. Retrieved 2019-11-19.
8 Carroll, Sean M. (2018-06-04). “Why Is There Something, Rather ThanNothing?”. arXiv:1802.02231 [physics.hist-ph].
9 Vilenkin, Alexander (2013). “Arrows of time and the beginning of the universe”. arXiv:1305.3836 [hep-th].